móc

Ⅰ f 1. sgt (siła psychiczna, fizyczna) power

- moc moralna/wewnętrzna/duchowa a moral/an inner/a spiritual power

- nadzieja dodaje ludziom mocy hope gives people power

- z (całą) mocą strongly, wholeheartedly

- z całej mocy with all one’s might; with might and main książk.

2. sgt (wielka energia, siła) force

- moc sztormu/wybuchu the force of the storm/explosion

- oślepiająca moc reflektorów the dazzling effect of searchlights

3. (zdolność wywierania wpływu) power

- lecznicza moc ziół the therapeutic effect a. power of herbs

- magiczna moc kamieni the magic power of stones

- moc czyjegoś autorytetu the power of sb’s authority

- moc opiekuńcza protective power

- odczyniać złe moce to repel the powers of evil

- przywoływać dobre moce to summon (up) the powers of good

- moc sprawcza a prime mover

- wiara w moc sprawczą Boga a belief in God’s power

- niepokoi mnie rosnąca moc oddziaływania mediów I’m disturbed by the increasing power of the media’s influence

4. sgt Prawo legal validity

- moc dekretu/dokumentów the legal validity of a decree/documents

- ustawa niedługo nabierze mocy the resolution will soon become legally enforceable

- wydano dekret z mocą ustawy a decree having the force of law has been issued

- moc wsteczna retroaction

- pozostawać/utrzymywać się w mocy to be/remain in force

5. Przem. capabilities

- moce produkcyjne/przerobowe/wydobywcze productive/processing/mining capacity

6. sgt (stężenie substancji) strength; (wina) body

- moc alkoholu/herbaty/kawy/kwasu the strength of alcohol/tea/coffee/acid

7. sgt przen. (wytrzymałość, odporność) strength

- moc tkaniny/materiału the strength of fabric/material

- dodatki do betonu zwiększają jego moc additives to concrete increase its strength

8. sgt Fiz. power

- moc elektrowni/reaktora the power of a power plant/a reactor

- moc żarówki (light) bulb wattage

- silnik o znacznej mocy a powerful engine

Ⅱ pron. książk. a lot, a (whole) host

- moc ludzi a lot a. a (whole) host of people

- moc pozdrowień/życzeń my best regards/wishes

- moc spraw/kłopotów a lot a. a (whole) host of affairs/problems

- □ moc prawna Admin. force of law

■ być w czyjejś mocy książk. to be in sb’s power

- na a. z mocy czegoś książk. on the strength of sth

- robić (wszystko), co w czyjejś a. ludzkiej mocy książk. to do everything in one’s power

- wszystko/sprawa/decyzja leży w czyjejś mocy książk. everything/the matter/the decision is (with)in sb’s power

* * *

-y; -e; gen pl; -y; f

power; (argumentu, wybuchu) force, power, (mnóstwo) plenty

zrobić wszystko, co jest w czyjejś mocy — to do everything in one's power

zmiana tego nie leży w mojej mocy — it's not within my power to change this

moc prawna — legal force

moc produkcyjna — capacity

na mocy tego prawa/porozumienia — under this law/agreement

z całej mocy lub z całą mocą — with all one's might

* * *

móc

ipf.

mogę możesz mógł mogła mogli

1. (= być w stanie) can (coś zrobić do sth); be able (coś zrobić to do sth); be capable (coś zrobić of doing sth); nie móc czegoś zrobić be unable to do sth; nie móc przestać o czymś myśleć can't get sth out of one's head; nie móc się komuś/czemuś oprzeć find sb/sth irresistible; jeśli tylko możesz if you possibly can; gdybym tylko mógł if only I could; będzie mógł wam pomóc he will be able to help you; nie możemy sobie na to pozwolić we cannot afford it; szkoda, że nie możesz przyjść it is a pity that you can't come; kto mógł coś takiego zrobić? who could have done a thing like that?; staram się jak mogę I'm doing my best, I'm doing the best I can; nie mogę zaprzeczyć, że... I don't l. can't deny (that)...; nie mogę się z tym nie zgodzić I can't quarrel with that; dziękuję, (ale) już nie mogę (odmowa poczęstunku) I couldn't; no, thanks, I'm full; mógłby być twoim ojcem he is old enough to be your father; może być albo jeden, albo drugi either will do; tak nie może być! that will never do!; może być? is it OK?; chcieć to móc where there's a will there's a way.

2. (= być uprawnionym, mieć pozwolenie) be permitted l. allowed (coś zrobić to do sth); can (coś zrobić do sth); czy mogę wyjść wcześniej? may l. can I leave early?; możesz robić, co chcesz you can do whatever you like l. want; możesz iść do domu you can go home, it's OK for you to go home; kiedy będziemy mogli ją zobaczyć? when do we get to see her?

3. (nadaje odcień prawdopodobieństwa, możliwości) can, may; czego ona może chcieć? what can she want?; mógł zostać porwany he could have been kidnapped; to nie może być ona it couldn't be her; to mógł być ktoś inny it could have been someone else.

4. (w prośbach, ofertach pomocy, wykrzyknieniach) can, may; jeśli mogę if I may; czy mógłbym... is it l. would it be all right if I...; czy mogę z tobą porozmawiać? can I talk to you?; w czym mogę pomóc? (how) can I help you?; mogę prosić o otwarcie okna? would you mind opening the window?; czy mógłbyś to powtórzyć? could you say it again?; czy mogę prosić o sól? could you pass the salt?; czy mogę prosić o uwagę? can l. could I have your attention?; ja nie mogę! pot. (reakcja na coś irytującego) gimme a break!, give me strength!

5. (wyraz pretensji) can, may; mógłby przynajmniej przeprosić he might at least apologize; mogła przynajmniej zadzwonić she could l. might at least have called; jak mogłeś (mi to zrobić)? how could you (do this to me)?